Turkusowa organizacja to koncepcja rozpopularyzowana przez trenera biznesu, Frederica Laloux. Laloux posiada tytuł MBA z INSEAD oraz dyplom z coachingu. W swojej książce Pracować inaczej wizjoner podzielił organizacje na cztery różne grupy. Każdemu etapowi w rozwoju odpowiada inny kolor.

Organizacja czerwona ma do siebie to, że pracownicy są zależni od przełożonego, nierzadko także obawiają się go. Organizacja bursztynowa cechuje się silną hierarchią oraz jasno określonymi zasadami, których trzeba się trzymać, natomiast pomarańczowa to korporacje – hierarchia jest dynamiczna i za największą wartość uważana jest skuteczność. Ostatni kolor, czyli turkusowa organizacja to firma, w której pracownicy mają większą decyzyjność, nierzadko tylko oni są zatrudnieni w przedsiębiorstwie.

Turkusowy model zarządzania kładzie największy nacisk na demokrację, wolność i współpracę. Pracownicy nie podlegają nikomu, sami tworzą firmę i wypełniają jej misje. Wszyscy robią to, co potrafią i ponoszą za to pełną odpowiedzialność. Organizacje turkusowe wyróżnia duża swoboda – pracownicy mają poczucie wspólnoty i podejmują decyzje zespołowo. Aby turkusowe zarządzanie było skuteczne, każdy z pracowników musi wiedzieć, do czego dąży oraz jaką odpowiedzialność ponosi w firmie. Konieczne jest także duże zaufanie – w turkusowych firmach nierzadko panuje iście domowa atmosfera.

Według Laloux trzy najważniejsze filary turkusu to:

• samo zarządzanie (self-management) – zdolność członków zespołu do brania na siebie odpowiedzialności i elastycznego dostosowywania się do bieżących wyzwań;
• dążenie do pełni (wholeness) – poczucie, że w pracy można być sobą, w turkusowej firmie szanowana jest emocjonalność, duchowość oraz intuicja współpracowników. Zamiast obwiniania za problemy szuka się wspólnie rozwiązań;
• cel ewolucyjny (evolutionary purpose) – członkowie zespołu pomagają realizować cele jednego organizmu, jakim jest organizacja, ponieważ wiedzą, że dany produkt/usługi są potrzebne klientom. Dzięki tej świadomości przedsiębiorstwo rozwija się bardzo dynamicznie.

Turkusowe firmy cieszą się bardzo dobrą atmosferą miejsca pracy – pracownicy lubią to, co robią i pojawiają się w pracy z przyjemnością. Największą zaletą tego modelu zarządzania jest duży poziom zaangażowania. W turkusowej organizacji każdy odpowiada za swoje kompetencje i może bez żadnych ograniczeń rozwijać kreatywność. Problemy są rozwiązywane wspólnie w gronie zespołowym, a nie za zamkniętymi drzwiami. Dzięki temu pracownicy czują, że stanowią ważną część firmy i są bardziej zmotywowani do działania na jej rzecz.

Na świecie funkcjonują już firmy, które działają w „turkusowy sposób”, co więcej, rozwijają się one niezwykle dynamicznie. Wśród nich można wymienić AES, FAVit oraz Morning Star. W tych przedsiębiorstwach jest jeden rodzaj stanowiska pracy – pracownik. Pensje zależą od pełnionych funkcji i decydują o nich sami pracownicy.

Turkusowe organizacje są obecne również w naszym kraju. Turkusowe organizacje w Polsce to:

• PKS Gdańsk-Oliwa SA – prezes przedsiębiorstwa transportowego zlikwidował stanowiska kierownicze i wprowadził turkusowe zarządzanie. W liście do swoich podwładnych napisał, że chciałby usłyszeć kiedyś od odchodzącego na emeryturę pracownika, że nie mogło mu się przytrafić nic lepszego niż praca w tej firmie;
• WINS – informatyczna firma całkowicie zmodernizowała sposób zarządzania – w przedsiębiorstwie wszyscy są równi i mogą podejmować ważne decyzje, nie ma struktury ani przywództwa. Każdy pracownik może realizować nowe wyzwania zgodnie z posiadanymi talentami i zainteresowaniami;
• Halibut – Grupa Szkoleniowa – firma szkoleniowa przeszła ogromną przemianę w wewnętrznych strukturach. Dziś działa na zasadzie samoorganizacji – każdy z pracowników odpowiada w równej mierze za kształt firmy, zgodnie z turkusowym modelem zarządzania zaproponowanym przez Laloux;
• Brewa s.c. – spółka fotowoltaiczna działa w oparciu o zaufanie, zaangażowanie i samodzielność pracowników. Każdy, kto ją tworzy, jest odpowiedzialny za podejmowane decyzje i wspólnie pracuje na zysk, bez którego organizacja nie byłaby w stanie funkcjonować ani się rozwijać, pracownicy sami ustalają swoje pensje;
• Kamsoft Podlasie Sp. – nowoczesny model organizacji wdrożono także w KAMSOFT. Pracownicy mogą liczyć na stałe pensje zależne od stanowiska oraz dodatki stażowe, cały zespół decyduje, w jaki sposób dzielone są premie z zysku. Jeżeli pracownik ma jakąś inicjatywę, to ma obowiązek skonsultowania ze wszystkimi zainteresowanymi i następnie może podjąć samodzielną decyzję, pod warunkiem, że jest gotów wziąć na siebie pełną odpowiedzialność za skutki swoich działań.

Źródło: https://executiveclub.pl/2021/02/01/czym-jest-turkusowa-organizacja-poznaj-etapy-rozwoju-firmy/

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.