Układ zbiorowy pracy w Norwegii (Tariffavtale) to spisana umowa między pracownikami, zrzeszonymi w związkach zawodowych z organizacją pracodawców albo z pojedynczym pracodawcą.

Umowa zapewnia wszystkim pracownikom wspólny system płac i warunków pracy oraz inne warunki pracy. Układ zbiorowy pracy dotyczy stron (organizacji lub zakładów pracy), które podpisały umowę, czyli ich członków.
Najczęściej układ zbiorowy pracy to więcej praw niż przewidują ustawy – w związku z czasem pracy, dodatkiem za nadgodziny, wynagrodzeniem za pracę w nocy, w weekendy i dni świąteczne, emeryturą, urlopami okolicznościowymi, terminami wypowiedzenia pracy, podejmowania wspólnie decyzji, ubraniami roboczymi i ilością dni urlopowych.
Większość układów zbiorowych pracy w Królestwie Norwegii dotyczy całego kraju; na plus jest, gdy w układzie zbiorowym pracy wstępuje ogólnokrajowy związek zawodowy i ogólnokrajowy związek pracodawców.
Przykładem jest Industrioverenskomsten (układ dla przemysłu). W tej umowie stronami są: Fellesforbundet – Zjednoczona Federacja Związków Zawodowych (największy związek zawodowy zrzeszający sektor prywatny, z ok. 160 tys. członków) i organizacja pracodawców Norsk Industri.

Zbiorowe układy pracy stanowią podstawę działalności Fellesforbundet, zapewniają wynagrodzenia i prawa pracowników dla jej członków we wszystkich sektorach, w których działa: minimalnego wynagrodzenia, zwolnień, wynagrodzenia za czas urlopu, pracy najemnej i innych zagadnień „prawa pracowników”.
Przedsiębiorcy z Norsk Industri są zobowiązani do przestrzegania zapisów układu. Także te zakłady, które nie będąc w Norsk Industri, ale są bezpośrednio kooperantami i mają członków Fellesforbundet, są zobowiązane do przestrzegania zapisów Industrioverenskomsten.
Część I układu zbiorowego pracy zawiera umowę główną, ważną przez cztery lata; jest wznowiona w osobnych negocjacjach. Kiedy:
W części II układu zbiorowego pracy (umowa pojednawcza, nor.: overenskomsten) są zapisy umowy o warunkach płac i pracy dla obszaru układu zbiorowego pracy, bszaru lub sektora, którego układ dotyczy. Układ zbiorowy pracy w sferze warunków szczegółowych trwa zazwyczaj dwa lata. Zmieniany jest po negocjacjach między pracodawcami i pracownikami podczas rozliczenia układu zbiorowego pracy (nor.: tariffoppgjør) lub rozliczenia płac (nor.: lønnsoppgjør).

Jeżeli strony nie dojdą do pojednania może nastąpić spór zbiorowy. Jeżeli pracownicy zaprzestaną pracy – to strajk. Jeżeli pracodawcy zatrzymają pracę – to lockout.

W dziewięciu branżach w Norwegii mamy tzw. upowszechnienie (nor.: allmenngjøring) układu zbiorowego pracy. To oznacza, że płace i niektóre warunki pracy obowiązują jako minimum dla wszystkich pracujących w tych branżach, niezależnie od tego czy zakład wstąpił w układ zbiorowy pracy czy też nie, ponieważ zostało to zatwierdzone ustawowo dla całej branży. Tyczy to np. płacy minimalnej. O tym wkrótce…

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.