Konstytucja, która ukształtowała na 200 lat ustrój Norwegii i podstawy kultury politycznej tego kraju

17 maja Norwegia obchodzi rocznicę przyjęcia przez państwo konstytucji w 1814 r. Święto obchodzi się wyjątkowo hucznie. Konstytucja ustaliła na ponad dwa wieki polityczną kulturę państwa, dziedzicznej monarchii konstytucyjnej. 

OSLO 17.Mai på Karl Johansgate i Oslo. Slottet i bakgrunnen.

Dzień Konstytucji 17 maja, Święto narodowe Norwegii jest jednym z najradośniejszych dni w kraju. Każdy Norweg chce uczestniczyć i uczestniczy w paradach. Wielu Norwegów przebiera się tego dnia w tradycyjny strój Bunad. Norwegowie nazywają święto syttende mai lub søttende mai na pamiątkę konstytucji, ustalającej monarchię konstytucyjną.  

Niektóre święta w Norwegii są identyczne jak w Polsce: Nowy Rok, Wielkanoc i Boże Narodzenie. Dni wolne w Norwegii, podobnie jak u nas, obejmują również Święto Pracy, które przypada 1 maja.  

Nie obchodzi się świąt Trzech Króli (6 stycznia), Bożego Ciała (święto ruchome), Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia), Wszystkich Świętych (1 listopada).  

Dni wolne w Norwegii można znaleźć w terminach, kiedy Polska pracuje, czyli Wniebowstąpienie Pańskie (18 maja br.) i Zielone Świątki (Zesłanie Ducha Świętego – 28 maja br.). Oba te święta są świętami ruchomymi, co roku przypadają w inny dzień na przełomie maja i czerwca. 

Charakterystycznym świętem w Norwegii jest 17 maja, czyli Dzień Konstytucji, po norwesku nazywany jest syttende mai, søttende mai (17maja), Grunnlovsdagen  (Dzień Konstytucji) lub Nasjonaldagen (Święto Państwowe). Atrakcje czekają na turystów odwiedzających w tym czasie Bergen i Oslo – w stolicy odbywa się uroczysty przemarsz pod Pałac Królewski, gdzie można zobaczyć norweską rodzinę królewską.

Norweską konstytucję podpisano w 1814 roku, a Norwegowie obchodzą ten dzień bardzo radośnie. Wśród dań, które cieszą się największą popularnością, znajdziemy pølse i lompe (parówki z plackami ziemniaczanymi), vafler (gofry) i lody, a także dania mięsne z grilla w towarzystwie sałatki ogórkowej i pieczonych ziemniaków. 

Konstytucja norweska z 17 maja 1814 r. odgrywa rolę w historii i stosuje się do praktyki norweskiego życia politycznego, jest to, że akt wyprowadzenia w warunkach walki o pełną niezawisłość – w relacji do Danii i do Szwecji. Norweski system prawny jest bliższy angielskiemu systemowi prawnemu niż nordyckim sąsiadom. Prawo ustrojowe kształtowało się jako prawo pisane, ale i korzystało z norm zwyczajowych. Ukształtowała ona na ponad 200 lat ustrój Norwegii i podstawy kultury politycznej tego kraju. W tym wiarygodności polityków i ich odpowiedzialności za podejmowane działania. Lud sprawuje władzę ustawodawczą poprzez Storting, który składa się z Lagtingu i Odelstingu. Król (od 1991 r. Harald V) sprawuje rządy, ale poprzez osobiście wybraną Radę Państwa, czyli premiera i co najmniej siedmiu jej członków.
Ważny jest zapis, iż Trybunał Królestwa sądzi w pierwszej i ostatniej instancji w sprawach, które Odelsting wnosi przeciwko członkom Rady Państwa, Sądu Najwyższego lub członkom Stortingu za przestępstwa, które mogli popełnić podczas sprawowania urzędu. Okres ich przedawnienia nie może zostać ustalony na czas krótszy niż 15 lat w odniesieniu do wszczęcia postępowania związanego z oskarżeniem przed Trybunałem Królestwa. Religia ewangelicko-augsburska pozostaje oficjalną religią państwa, co jest literalnie zapisane w konstytucji, strażnikiem wiary jest król.

Konstytucja Norwegii z 17 maja 1814 r. jest jednym z najstarszych pisanych aktów konstytucyjnych na świecie i jednym z najstarszych obowiązujących na kontynencie europejskim. Norweska konstytucja wykazuje wyjątkową stabilność w porównaniu z innymi aktami konstytucyjnymi na kontynencie europejskim. Ustanowiła ona ustrój konstytucyjny, który przetrwał już 209 lat.

Region Gdański NSZZ „Solidarność”

Projekt otrzymał dofinansowanie z Norwegii poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021, w ramach programu „Dialog społeczny – godna praca”.

[dkpdf-button]
Strona korzysta
z plików Cookies.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej