„Strategia Rozwoju Przemysłu Okrętowego w Polsce” to temat posiedzenia Zespołu Trójstronnego ds. Przemysłu Stoczniowego 12 czerwca br. w Ministerstwie Infrastruktury.

Mirosław Piórek (pierwszy z lewej), podczas obrad Zespołu w październiku 2024 r. w Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog”

Obrady otworzył Sekretarz Stanu w Ministerstwie Arkadiusz Marchewka a przewodniczył Grzegorz Landowski współprzewodniczący Zespołu Trójstronnego reprezentujący stronę pracodawców. Drugim współprzewodniczącym jest z kolei Mirosław Piórek, przewodniczący Krajowej Sekcji Przemysłu Okrętowego NSZZ „Solidarność”.

Przypomnijmy, że Zespół został powołany na wniosek Sekcji Krajowej Przemysłu Okrętowego NSZZ „Solidarność”. Decyzję o utworzeniu Zespołu Minister Pracy i Polityki Społecznej podjął w porozumieniu z Ministrem Gospodarki w 2006 r.  Stronę rządową reprezentują przedstawiciele resortów infrastruktury, rozwoju i technologii, rodziny, pracy i polityki społecznej, finansów oraz obrony narodowej. Stronę związkową reprezentują przedstawiciele: OPZZ, Forum Związków Zawodowych, Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, a stronę pracodawców reprezentują przedstawiciele  Konfederacji „Lewiatan”, Pracodawców RP.

Zadaniem Zespołu jest wypracowywanie wspólnych stanowisk w sprawach ważnych z punktu widzenia interesów pracowników i pracodawców w sektorze stoczniowym.

Mirosław Piórek, reprezentujący stronę pracobiorców, omówił najważniejsze punkty z przyjętego przez IndustriAll Europa stanowiska w sprawie Europejskiej Strategii Morskiej dla Sektora Stoczniowego, oraz przedstawił główne wnioski zawarte w propozycji SKPO jako Strategia dla Sektora Stoczniowego w Polsce. O strategii pisaliśmy szerzej na naszej stronie 27 maja br.

Strategia morska UE musi szanować i chronić prawa socjalne, pracownicze i związkowe,  wspierać tworzenie wysokiej jakości zatrudnienia, sprawiedliwość, sprawiedliwą transformację i pozytywną konwergencję społeczną.  

Związkowcy przypominają, że strategia ta ma podkreślać znaczenie dialogu społecznego, rokowań zbiorowych oraz zapewniać efektywne i skuteczne prawa pracowników do informacji, konsultacji i uczestnictwa we wdrażaniu transformacji przemysłowej.   

IndustriAll Europe wzywa decydentów do priorytetowego traktowania inwestycji przemysłowych z uwzględnieniem uwarunkowań społecznych, egzekwowania standardów socjalnych oraz do zdecydowanego stawiania czoła wyzwaniom stojącym przed sektorem. Wtedy Europa pozostanie światowym liderem w przemyśle morskim, a jednocześnie będzie tworzyć wysokiej jakości miejsca pracy.  

Żądania IndustriAll Europe wobec decydentów:

• Uznanie przemysłu stoczniowego za sektor strategiczny w ramach polityki przemysłowej UE, a tym samym potrzeba włączenia przemysłu stoczniowego do strategii morskiej UE i planu inwestycyjnego zrównoważonego transportu.
• Plan inwestycyjny w zakresie zrównoważonego transportu powinien koncentrować się na rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, budowie statków o zerowej emisji netto i modernizacji.
• Zabezpieczenie łańcuchów dostaw krytycznych komponentów i materiałów energetycznych na skalę europejską ma znaczenie dla zwiększenia suwerenności energetycznej i zmniejszenia zależności od źródeł zewnętrznych.
• Apelujemy o zwiększenie środków na programy badawczo-rozwojowe na szczeblu europejskim i krajowym sektora stoczniowego.
• Należy wziąć pod uwagę koncentrację regionalną, dostosowując inwestycje do   potrzeb każdego regionu.
• Ustanowienie ogólnounijnych programów wspierających uczenie się i rozwój umiejętności przez całe życie.
• Przeznaczyć specjalne środki finansowe na inicjatywy w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji związane z powstającymi technologiami morskimi.
• Wprowadzenie wiążących przepisów łączących finansowanie unijne z przestrzeganiem norm pracy i norm socjalnych.
• Wzmocnienie mechanizmów monitorowania w celu zapewnienia zgodności z normami społecznymi i normami pracy.
• Uwarunkowania społeczne muszą leżeć u podstaw strategii morskiej UE i planu inwestycyjnego w zrównoważony transport, aby zagwarantować, że inwestycje publiczne promują wysokiej jakości miejsca pracy, równość płci i prawa pracownicze.
• Przedsiębiorstwa otrzymujące środki unijne powinny wdrożyć politykę społeczną, taką jak plany szkoleń i podnoszenie kwalifikacji pracowników w zakresie opieki społecznej.  
• Dostosowane do potrzeb zachęty finansowe dla sektora stoczniowego w celu zapewnienia konkurencyjności Europy.
• Fundusze publiczne muszą być uzależnione od unijnych norm socjalnych, zapewniając godne warunki pracy w całym sektorze.
• Inwestowanie w bardziej ekologiczne stocznie musi obejmować lepsze środki bezpieczeństwa, takie jak nowoczesny sprzęt i zmniejszone narażenie na materiały toksyczne.
• Polityka morska UE musi egzekwować poszanowanie układów zbiorowych pracy jako podstawy stosunków pracy, ochrony praw pracowniczych i wspierania dialogu społecznego.
• Przedsiębiorstwo otrzymujące fundusze UE powinno inwestować na terytorium UE, aby utrzymać konkurencyjność UE i tworzyć wysokiej jakości miejsca pracy.
• Państwa członkowskie muszą wzmocnić mechanizmy egzekwowania prawa, aby zapewnić zgodność z dyrektywą o delegowaniu pracowników. Obejmuje to rygorystyczne kontrole, kary za nieprzestrzeganie przepisów i współpracę transgraniczną.
• IndustriAll Europe opowiada się za polityką mającą na celu rozwiązanie problemu różnic w wynagrodzeniach między państwami członkowskimi, wspierając konwergencję standardów życia i pracy w całej UE.
• Opracowanie kompleksowego systemu uznawania kwalifikacji.
• Zapewnienie standaryzacji programów szkoleniowych.

Także Związek Pracodawców FORUM OKRĘTOWE przygotował dokument zatytułowany „Założenia do Strategii Rozwoju Przemysłu Okrętowego w Polsce”. Przedstawia on propozycje do dalszej, pogłębionej dyskusji środowiska okrętowego z administracją rządową, poruszając kluczowe dla przemysłu okrętowego zagadnienia i przedstawiając pomysły służące jego rozwojowi. Dyskusja i zgłoszone w jej trakcie uwagi powinny służyć wypracowaniu dokumentu  rządowego, który powinien zyskać rangę oficjalnej strategii państwa polskiego dla przemysłu okrętowego: „Strategia Rozwoju Przemysłu Okrętowego w Polsce”. Strategia ta powinien podlegać regularnemu, okresowemu przeglądowi i ewentualnej  rewizji odpowiadającej na zmieniające się wyzwania, oraz stanowić podstawę polityki państwa w stosunku do przemysłu okrętowego.

Ireneusz Karaśkiewicz, dyrektor Związku Pracodawców Forum Okrętowe, w imieniu pracodawców, w uzasadnieniu do dokumentu pt. „Forum Okrętowe założenia do Strategii Rozwoju Przemysłu Okrętowego w Polsce”, który został złożony jako wkład strony pracodawców do Strategii, poinformował, że taki sam dokument został złożony do SEAEurop (The Shipyards’ & Maritime Equipment Association of Europe – Europejski Związek Pracodawców sektora morskiego) jako propozycja do zapowiedzianej Europejskiej Strategii, której kompletna pierwsza wersja planowana jest jesienią br. SEA Europe reprezentuje  przemysł stoczniowy w 16 krajach, obejmujący produkcję, konserwację, naprawę, modernizację i konwersję wszystkich typów statków i konstrukcji pływających.

– Huta Częstochowa została wystawiona na sprzedaż i jest wpisana na listę firm strategicznych związanych z bezpieczeństwem Państwa Polskiego. MON kupi tą hutę, będziemy właścicielem Huty Częstochowa, ponieważ wiemy jaki jest jej potencjał i jaki może być jej portfel zamówień, patrząc chociażby na Marynarkę Wojenną i to co dzieje się w stoczni wojennej – powiedział w trakcie dyskusji dotyczącej stanu realizowanych projektów w polskich stoczniach Paweł Bejda, sekretarz stanu MON.

Z kolei wiceminister Arkadiusz Marchewka zapowiedział, że chce otrzymać podobne wnioski i propozycje do Strategii z ministerstw, które w swojej działalności mają nadzór nad poszczególnymi firmami sektora stoczniowego i gospodarki morskiej w tym tzw. offshore związanych z pozyskiwaniem energii na morzu.  

Przypomnijmy, że XXXI Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ ,,Solidarność” w 2023 r. wnosi o uznanie sektora okrętowego jako strategicznego w Polskiej Polityce Przemysłowej.

W zjazdowych dokumentach stwierdzono m.in. iż „przemysł okrętowy należy do kluczowych gałęzi gospodarki – to przemysł strategiczny, bardzo istotny dla bezpieczeństwa i obronności państwa, konkurencyjny i podlegający dynamicznym przeobrażeniom, będący pionierem w budowie złożonych typów statków i produkcji najbardziej zaawansowanych technologii. Dlatego domagamy się pilnego przystąpienia do rozmów w ramach Zespołu Trójstronnego ds. Przemysłu Stoczniowego celem wypracowania wspólnych rozwiązań zapewniających dynamiczny rozwój i funkcjonowanie Przemysłu okrętowego w Polsce”.

Głównym celem powinno być stworzenie koniunktury w nadchodzących  latach dla wszystkich firm działających na rzecz sektora okrętowego w Polsce, która spowoduje duży skok technologiczny tej branży, zdobycie nowych kompetencji i przewag technologicznych w oparciu o własne know-how, które kreuje dużą wartość dodaną.