Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na uroczyste otwarcie wystawy IPN „TU rodziła się opozycja. Między Czerwcem ’76 a Sierpniem ’80” w piątek 13 sierpnia br. o godz. 12 na placu Solidarności w Gdańsku.

Ekspozycja została przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej z okazji 45. rocznicy protestów robotniczych w Radomiu, Ursusie i Płocku. Z buntu  robotników w 1976 r. zrodziły się Komitet Obrony Robotników i Wolne Związki Zawodowe. 

Wystawa po raz pierwszy została pokazana 25 czerwca br. w Ursusie. Na planszach można zobaczyć „rodzącą się opozycję” zarówno w centralnych ośrodkach, jak i w poszczególnych regionach Polski. Od 2 lipca oraz 13 sierpnia 2021 oddziały IPN prezentują wystawę lokalnie.   IPN Gdańsk zaprezentował już wystawę w Pruszczu Gdańskim przed Domem Wiedemanna (ul. Krótka 6).    

W czerwcu 1976 r. zapowiedziały podwyżki cen, obejmujące podstawowe artykuły spożywcze. 25 czerwca 1976 zastrajkowało 97 zakładów pracy, a w Radomiu, Ursusie i Płocku robotnicy wyszli na ulice. W Ursusie, by wieść o proteście rozeszła się szerzej, protestujący rozkręcili tory. Setki uczestników protestów było bitych, aresztowanych, ponad 1500 osób zostało zwolnionych z pracy.  Do najgwałtowniejszych starć z MO doszło w Radomiu. Tam protestujący podpalili budynek Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Szacuje się, że w czerwcu 1976 r. w różnych formach sprzeciwu wobec władzy uczestniczyło w sumie do 80 tys. osób.  

Pomoc represjonowanym robotnikom, którą rozpoczęła 1 Warszawska Drużyna Harcerska im. Romualda Traugutta zaowocowała powstaniem Komitetu Obrony Robotników, pierwszej jawnej organizacji opozycyjnej od rozbicia PSL w 1947 r.

Po 1976 r., a przed 1980 powstały też: Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Wolne Związki Zawodowe, Studenckie Komitety Solidarności, Konfederacja Polski Niepodległej, Ruch Młodej Polski, Instytut Katyński, Uniwersytet Latający, Towarzystwo Kursów Naukowych. Upowszechnił się tzw. drugi obieg wydawniczy, który naruszał cenzurę i monopol informacyjny władzy.