Prezydent Andrzej Duda 8 stycznia br. zawetował ustawę autorstwa PiS o działach administracji rządowej.

Prezydent wskazał na możliwość naruszenia konstytucyjnego terminu w wyniku obranego przez PiS procesu legislacyjnego. Jako, że przedłożenie projektu Sejmowi  17 listopada 2020 r., zakładającego wejście w życie ustawy, co do zasady, 1 stycznia 2021 r., już w momencie wpłynięcia do Sejmu wskazywało na możliwość naruszenia konstytucyjnego terminu 21 dni na podjęcie decyzji przez prezydenta RP oraz brak zachowania vacatio legis.

Andrzej Duda skrytykował zarówno wyodrębnienie nowych działów administracji rządowej oraz przeniesienie do korpusu służby cywilnej podsekretarzy stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i ministerstwach, co oznacza podwyżki dla tych urzędników. Podpisanie noweli umożliwiłoby   wprowadzenie wyższych uposażeń dla podsekretarzy stanu oraz parlamentarzystów. Sprzeciw prezydenta wzbudziły dwa aspekty: czas, w którym proponowana nowelizacja jest procedowana. Po drugie, jej niepełny, niesystemowy charakter. Duda podkreślił, że czas walki z pandemią Covid-19 nie jest odpowiedni na tego typu zmiany w administracji.

Jego wątpliwości wzbudziła też zasadność wyodrębnienia z działu administracji rządowej  „środowisko” nowego działu leśnictwo i łowiectwo.  Ta kwestia powinna być przedmiotem ponownej, szerokiej debaty, w czasie której stanowiska przedstawić będą mogły wszystkie zainteresowane strony.     

Przypomnijmy, że weto Senatu w sprawie ustawy o działach administracji rządowej Sejm odrzucił 17 grudnia, po czym trafiła na biurko prezydenta. Nowela jest pokłosiem szumnej reorganizacji Rady Ministrów i zmniejszenia liczby resortów.   

Weto prezydenta może być odrzucone większością 3/5 głosów przy kworum 230 posłów.

Co ciekawe nowelizacja nie budziła wcześniej politycznych kontrowersji w obozie władzy.  Przewiduje m.in. wyodrębnienie nowych działów administracji rządowej: aktywa państwowe, geologia, leśnictwo i łowiectwo, centrum administracyjnego rządu oraz nowy podział kompetencji między ministrów. Największe zmiany dotyczą Ministerstwa Środowiska oraz utworzonego po wyborach Ministerstwa Aktywów Państwowych, które wciąż czeka na podstawę prawną do nadzoru i koncentracji kompetencji nad większością spółek z udziałem Skarbu Państwa. Nowelizacja zakłada też m.in. utworzenie Narodowego Centrum Sportu.

Jesienią do Kancelarii Prezydenta dołączyli roli jako doradcy banici z PiS Marcin Mastalerek, były rzecznik PiS i Łukasz Rzepecki, były poseł PiS i Kukiz`15. Teraz weto prezydenta powoduje, że wicepremier Jarosław Kaczyński nadal pozostaje bez formalnych kompetencji. Już wcześniej Andrzej Duda emancypował się od politycznego środowiska, zgłaszając werbalny przeciw wobec „Piątki dla zwierząt” i składając projekt ustawy po „antyaborcyjnym” werdykcie Trybunału Konstytucyjnego, zapowiadając – przed publikacją wyroku – złagodzenie go w drodze ustawy.