To pracodawca wskaże nam, kiedy mamy wykorzystać zaległy urlop. I to nawet, gdy był on już zaplanowany i uzgodniony. W środę Sejm zajmie się kolejną czwartą odsłoną tzw. tarczy antykryzysowej. Zmiany są spisane na 95 stronach. Sejm zajmie się zmianami m.in. w prawie pracy, prawie bankowym i kodeksie wykroczeń na posiedzeniu 27 i 28 maja br.

W środę Sejm ma zająć się kolejną częścią tarczy antykryzysowej. To już czwarta edycja zmian w przepisach, obejmująca 10 obszarów,  w tym nowe zasady przyznawania urlopów,  zmiana sposobu wnioskowania o pieniądze z ZUS-u, wakacje kredytowe dla niektórych.  

W zapisach projektu jest np. „czasowe zawieszenie obowiązku odbierania zaległych urlopów do 30 września 2020 roku”. Wymaga to pilnej korekty.  

Rząd chce w ramach „tarczy” zachęcić pracodawców do szybkiego wysyłania pracowników na zaległy urlop by nie kumulowali dni wolnych. Przez pierwsze sześć miesięcy tego roku mało kto wykorzystał go w miesiącach zimowych, a w marcu br. pojawił się u nas koronawirus.  

Zapis artykułu z „tarczy 4.0” to: „W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu”. Nie ma on nic wspólnego z terminem 30 września, o którym mówi uzasadnienie do projektu.

Przepis ten jest realizacją wyroków Sądu Najwyższego i potwierdzeniem opinii Państwowej Inspekcji Pracy. Sąd Najwyższy już dawno stwierdził, że pracodawca powinien nakłonić pracownika do wykorzystania urlopu. Jeżeli tego nie robi, pracodawca może go nań wysłać. Gdyby pracownik urlopu nie wykorzystał to na pracodawcę może być nałożona kara przez kontrolerów inspekcji pracy. Najprawdopodobniej dlatego rząd pisze „o zwieszeniu terminu 30 września”. Zwykle pracodawca mógł do urlopu zaległego zmuszać właśnie do tego terminu. Teraz czekać nie będzie:

Art. 15gc. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu.

I jeszcze jeden wart uwagi art. 15ge. 1.:

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, w przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń, pracodawca może zawiesić obowiązki: tworzenia lub funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, dokonywania odpisu podstawowego i wypłaty świadczeń urlopowych.

Pracodawca nie ma już obowiązku utrzymania pracownika przez kolejny czas, tak długi na jaki otrzymał dofinansowanie. Pracownik „dofinansowany” tzw. tarczą traci ochronę przed zwolnieniem natychmiast po zakończeniu przestoju. Pracodawca nie może go zwolnić jedynie w okresie, w którym pobiera na niego dofinansowanie.

Proponowane zmiany dotyczą też pracy zdalnej.

W ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, 567, 568, 695 i 875) wprowadza się następujące zmiany:

w art. 3 dodaje się ust. 3–9 w brzmieniu: „3. Wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. W szczególności praca zdalna może być wykonywana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych.

4. Środki pracy i materiały do pracy potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca.

5. Przy wykonywaniu pracy zdalnej pracownik może używać środków pracy niezapewnionych przez pracodawcę pod warunkiem, że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

6. Na polecenie pracodawcy, pracownik wykonujący pracę zdalną ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę oraz czas ich wykonania.

7. Pracownik sporządza ewidencję wykonywanych czynności w formie i z częstotliwością określoną w poleceniu, o którym mowa w ust. 6.

8. Pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej.

9. Pracodawca odpowiada za bezpieczeństwo i higienę pracy zdalnej oraz za wypadki przy tej pracy tylko w zakresie związanym z zapewnionymi przez siebie środkami pracy lub materiałami do pracy.”;

Z kolei w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii wójt, burmistrz, prezydent miasta, w tym prezydent miasta na prawach powiatu, może polecić: pracownikowi podległego mu urzędu, tymczasowe przeniesienie:

do wykonywania innej pracy, niż określona w umowie o pracę, zgodnej z jego kwalifikacjami, w innej jednostce, o której mowa w art. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1282), w tej samej lub innej miejscowości, na czas określony do 3 miesięcy. W okresie tym przysługuje pracownikowi wynagrodzenie stosowne do wykonywanej pracy, lecz nie niższe od dotychczasowego.

Co do wydłużenia zasiłku:

W przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19, ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy oraz funkcjonariuszowi, zwolnionemu od pełnienia służby, z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy do dnia 28 czerwca 2020 r.

Sejm może regulacje przyjąć lub odesłać je do komisji.