Szkoła i nauczyciele w czasie kryzysu COVID-19
W szkole gorący czas. Nauczanie hybrydowe uczniów klas I-III, opiniowanie arkuszy organizacyjnych, ruch kadrowy w szkołach. Kwietniowe posiedzenie Rady Międzyregionalnej Sekcji Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ „S” w Gdańsku skoncentrowało się na zagadnieniach bieżących oraz ZFŚS i trybie wnoszenia uwag do arkuszy. Odbyło się, w związku z zagrożeniem koronawirusem w trybie on-line.
Związkowcy omówili obecny stan prawny tworzenia i zatwierdzania arkuszy organizacji szkół. Reguluje go nie tylko Prawo oświatowe z 2016 r. oraz rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli.
W dobie epidemii dodatkowe regulacje prawne zostały umieszczone w rozporządzeniu MEN z 20 marca 2020 r. oraz rozporządzenia MEN z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.
Dyrektor szkoły ma obowiązek przekazania arkusza organizacji szkoły, zaopiniowanego przez zakładowe organizacje związkowe, w terminie do 21 kwietnia br. organowi prowadzącemu szkołę lub przedszkole. Opinia zakładowych organizacji związkowych jest wydawana w terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania arkusza organizacji szkoły lub przedszkola, nie później niż do 19 kwietnia danego roku.
Organ prowadzący szkołę, po uzyskaniu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny, zatwierdza arkusz organizacji szkoły w terminie do dnia 29 maja danego roku. Opinia organu sprawującego nadzór pedagogiczny jest wydawana w terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania od organu prowadzącego szkołę arkusza organizacji szkoły, nie później niż do 20 maja danego roku.
Spotkanie związkowców z radcą prawnym Tomaszem Gryczanem, specjalizującym się w prawie oświatowym dotyczyło też m.in. regulaminów ZFŚS, szczególnie uzgadniania ze związkami zawodowymi regulaminów przyznawania świadczeń.Przyznawanie świadczeń jest dokonywane w uzgodnieniu z organizacją związkową. Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1-4 ustawy o związkach zawodowych, pracodawca jest obowiązany udzielić na wniosek zakładowej organizacji związkowej informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności informacji dotyczących: warunków pracy i zasad wynagradzania; działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem oraz przewidywanych w tym zakresie zmian; stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia; działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.
Kolejnym tematem były ramy rozwiązań legislacyjno-organizacyjnych na rzecz wysokiej jakości kształcenia włączającego dla wszystkich osób uczących się, czyli tzw. edukacji włączającej.
Omówiono też zmiany wynikające z rozporządzenia MEiN z 23 marca br. – powierzanie stanowisk dyrektorom szkół i konieczność opinii związkowej. Chodzi o przedłużeniu powierzenia stanowiska dyrektora oraz powierzenie lub przedłużenie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora w okresie pandemii COVID-19. Jest to temat ważny nie tylko w czasie pandemii. Konkursy nie mogą być fikcją, petryfikującą trwające całe lata układy.
Osoba przewidziana do zastosowania procedury przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora winna spełniać wymogi określone przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce, w tym m.in. wymóg posiadania co najmniej bardzo dobrej oceny pracy, uzyskanej w okresie ostatnich pięciu lat pracy przed powierzeniem tego stanowiska.
Przypomniano też, że przez cały czas „lockdown” były otwarte przedszkola i świetlice dla dzieci rodziców walczących z pandemią i funkcjonariuszy.
W związku z ruchem kadrowym podkreślono w dyskusji, że wszelkie ograniczenia związane z kadrami i zmiany w zatrudnieniu mają mieć umocowanie w Karcie Nauczyciela, szczególnie w jej art. 20. Kryteria doboru i zmian te powinny być przedstawione na piśmie, chociaż to nie jest obligatoryjne.
Na liczbę uczniów, oddziałów, a tym samym na ruch kadrowy wpływ ma demografia. W naszym przypadku to niż demograficzny. Przypomnijmy, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy w Polsce urodziło się zaledwie 358,9 tys. osób – czyli najmniej od 2005 roku, wynika z danych GUS. Rekordowo niski wskaźnik urodzeń nie jest jednoroczną anomalią, a wpisuje się w trwający od IV kwartału 2017 r. wyraźny trend spadku urodzeń. To istotna statystyka w kontekście dyskusji o skuteczności działania polityki socjalnej państwa. O ile do drugiej połowy 2017 r. widać istotny wzrost urodzeń – niewykluczone, że powiązany z wprowadzeniem projektu 500+, o tyle od tej pory zauważalne jest odwrócenie tego trendu.
ASG