Radomski strajk studencki 1981: o ustąpienie rektora i nową ustawę o szkolnictwie

26 października 1981 roku rozpoczął się strajk w Wyższej Szkole Inżynierskiej  w Radomiu . Studencki protest został zdławiony 13 grudnia 1981 r. Był jednym z najdłuższych strajków w PRL. Studenci część pracowników naukowych domagała się zmian w ustawie o szkolnictwie wyższym.

17 października 1981 r. rano uchwałą KZ NSZZ „S” ogłoszono pogotowie strajkowe na WSI, powołano komitet strajkowy: przewodniczący Janusz Walasek oraz Witold Zamkowski, Elżbieta Zahorska, Jacek Mężyk, Witold Smyk.

Protestujący domagali się: odwołania z funkcji rektora prof. Michała Hebdy w związku z mianowaniem go na to stanowisko ze złamaniem obowiązujących procedur, jego apodyktycznym stosunkiem do pracowników oraz uległością wobec władz PZPR, wszczęcia postępowania dyscyplinarnego przeciwko przewodniczącemu Kolegium Rektorskiego, przeprowadzenia referendum nad wariantami ordynacji wyborczej obowiązującej na uczelni, zaprzestanie represji za działalność związkową.  

26 października 1981 rozpoczęto strajk okupacyjny (w krótkim czasie objął całą uczelnię). Wydawano niezależny „Biuletyn Strajkowy”.

28 października 1981 r. delegacja strajkujących spotkała się z delegacją Senatu WSI, lecz nie osiągnięto porozumienia. W szczytowym momencie w strajku brało udział 400 pracowników i studentów. Protestujących wsparli duchowo bp Edward Materski oraz duszpasterz akademicki ks. Jerzy Banaśkiewicz. Protest wsparła Konferencja Rektorów Polskich Szkół Akademickich.

13 listopada 1981 r. w Radomiu spotkali się przedstawiciele szkół wyższych, powołano Akademicki Komitet Strajkowy z zadaniem koordynowania studenckich akcji protestacyjnych. W ślad za tym, by zniechęcić do akcji, 19 listopada 1981 r. władze wstrzymały wypłatę wynagrodzeń i stypendiów dla strajkujących i przystąpiły do skłócania i rozbicia środowiska akademickiego.

Do 1 grudnia 1981 pozytywnie na apel z WSI o poparcie i udział w akcji strajkowej odpowiedziało  70 szkół wyższych (na sto). MKR Ziemia Radomska zaapelowała do zakładów pracy w Regionie o pomoc materialną dla strajkujących w WSI.   

3 grudnia 1981 r. w Radomiu odbyło się nieformalne posiedzenie Prezydium KK „S” z udziałem przewodniczących regionów z całego kraju, na którym m.in. zaapelowano o niezwłoczne rozwiązanie konfliktu w WSI.

Jesienią 1981 roku środowisko akademickie w całej Polsce upominało się o nową ustawę o szkolnictwie wyższym.

Przypomnijmy, że pierwszym poważnym impulsem zmian był strajk łódzki, rozpoczęty 21 stycznia 1981 roku przez studentów Uniwersytetu Łódzkiego. Na kolejne bez mała cztery tygodnie Łódź stała się centrum protestu. Z kolei jesienią NZS UG po burzliwych obradach podjął uchwałę o gotowości strajkowej od 9 listopada i o strajku ostrzegawczym 12 listopada 1981 r.  Nie udało się go przekształcić w strajk ciągły.

Próby osiągnięcia kompromisu podczas rozmów z przedstawicielami Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki nie przyniosły rezultatu. 13 grudnia 1981 r. o świcie kompania ZOMO zmusiła protestujących do opuszczenia uczelni i zakończenia strajku.

[dkpdf-button]
Strona korzysta
z plików Cookies.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej