Płacąc gotówką, wspieramy polskie firmy i wolność wyboru
– Posługiwanie się gotówką daje nam to, co ludzie szczególnie sobie cenią: anonimowość i ochronę prywatności. Gotówka chroni również przed wykluczeniem finansowym obywateli, którzy z różnych względów nie mogą albo nie chcą korzystać z płatności bezgotówkowych – argumentuje Alfred Bujara, przewodniczący Krajowego Sekretariatu Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność”.
Alfred Bujara przystąpił do Koalicji dla Gotówki, ruchu zrzeszającego przedstawicieli organizacji obywatelskich, przedsiębiorców i związkowców, którzy optują za zachowaniem gotówki jako podstawowego środka płatniczego w obrocie gospodarczym. 16 stycznia br. dwunastu sygnatariuszy podpisało w Warszawie siedmiopunktowy Manifest powołujący Koalicję dla Gotówki.
W manifeście możemy przeczytać o argumentach przemawiających za obroną gotówki. Są to między innymi: łatwiejsze kontrolowanie wydatków, większe bezpieczeństwo w przypadku kryzysów i zagrożeń, zapewnienie anonimowości czy ochrona przed wykluczeniem finansowym.
– Płacąc gotówką, wspieramy polskie firmy. W ten sposób tworzymy i utrzymujemy miejsca pracy. Posługiwanie się gotówką daje nam to, co ludzie szczególnie sobie cenią: anonimowość i ochronę prywatności. Gotówka chroni również przed wykluczeniem finansowym obywateli, którzy z różnych względów nie mogą albo nie chcą korzystać z płatności bezgotówkowych. Przede wszystkim własna waluta i gotówka są gwarantem niezależności ekonomicznej i niepodległości państwa – stwierdził Alfred Bujara, przewodniczący Krajowego Sekretariatu Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność” w rozmowie z „Naszym Dziennikiem”.
Powstanie Koalicji dla Gotówki wiąże się z przepisami, które zostały przegłosowane na poziomie Unii Europejskiej w kwietniu 2024 r. Ustalono, że od 2027 roku limit transakcji gotówkowych będzie wynosił 10 tysięcy euro. Co więcej, przy zakupach powyżej 3 tysięcy euro klient będzie musiał okazać dokument potwierdzający jego tożsamość. Gdy transakcja przekroczy wspomniane progi, sprzedawca będzie zobligowany także do zgłoszenia tego faktu do odpowiedniego organu – w Polsce jest to Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF).
Manifest Koalicji dla Gotówki to głos społeczeństwa obywatelskiego.
– Naszym zdaniem utrudnienia w codziennym korzystaniu z gotówki, jakich doświadczają obywatele, nie są procesem naturalnym ani samoistnym. Mają miejsce dlatego, że lobbują za nimi niektóre korporacje bankowe, płatnicze i medialne. Koalicja dla Gotówki uważa, że potrzebne są odgórne działania ze strony państwa polskiego mające na celu aktywne promowanie systemu gotówkowego. Stawką jest wolność, prywatność i bezpieczeństwo Polek i Polaków – zaznaczono w manifeście Koalicji.
Koalicja dla Gotówki – Manifest
Gotówka daje Polkom i Polakom wolność wyboru, jest dobrem wspólnym i zapewnia bezpieczeństwo. W sposób szczególny mogliśmy tego doświadczyć w czasie kryzysu związanego z koronawirusem oraz podczas wybuchu wojny na Ukrainie. Wydarzeniom tym towarzyszył gwałtowny wzrost wypłat gotówki z bankomatów, najwyższy w Europie, wyższy nawet niż na Ukrainie.
Obywatele obserwują z niepokojem malejącą liczbę bankomatów i placówek bankowych, które zapewniają obsługę gotówkową. Banki likwidują bankomaty, co skutkuje powstawaniem „pustyń bankomatowych”. Dodatkowo mamy do czynienia z procederem systematycznego obniżania limitów wypłat gotówkowych z bankomatów.
Dlaczego bronimy gotówki?
1. Gotówka daje nam anonimowość i ochronę prywatności. Dane o naszych wyborach konsumenckich nie trafiają do rządu, korporacji, służb i banków, dzięki czemu unikamy inwigilacji i kontroli.
2. Gotówka chroni przed wykluczeniem finansowym obywateli, którzy z różnych względów nie mogą lub nie chcą korzystać z płatności bezgotówkowych. Gotówka jest inkluzywna, pozwala na włączanie społeczne np. osób starszych i technologicznie wykluczonych.
3. Gotówka pozwala konsumentom łatwiej kontrolować wydatki. Dzięki gotówce unikamy kłopotów finansowych wynikających z impulsywnych zakupów pod wpływem reklamy.
4. Płacąc gotówką wspieramy polskie firmy: tworzymy i utrzymujemy miejsca pracy w sektorze handlu, produkcji gotówki oraz logistyki gotówki.
5. W czasach chronicznej niewydolności sądownictwa i długiego oczekiwania na prawomocne wyroki sądowe obrót gotówkowy, zwłaszcza między małymi przedsiębiorstwami i mikroprzedsiębiorstwami, jest jedynym sposobem dokonywania bezpiecznych transakcji.
6. Gotówka stanowi bezpiecznik dla polityki pieniężnej Narodowego Banku Polskiego, chroniąc obywateli przed nadużyciami. Służy w ten sposób stabilności waluty i suwerenności państwa.
7. Gotówka zwiększa bezpieczeństwo Polek i Polaków oraz infrastruktury krytycznej naszego państwa w przypadku kryzysów i zagrożeń, np. ze strony ataków hakerskich, awarii systemów bankowości cyfrowej i działań obcych służb.
Koalicja dla Gotówki zaprasza do współpracy przedstawicieli mediów, organizacji społecznych, związków przedsiębiorców i pracodawców, związków zawodowych i ruchów nieformalnych.
Wprowadzenie nowych przepisów ma zwiększyć kontrolę nad przepływem gotówki i zmniejszyć anonimowość transakcji, co ma się bezpośrednio przełożyć na bezpieczeństwo finansowe. Polacy cały czas lubią płacić gotówką. W 2023 roku aż 38 proc. Polaków wybierało tę formę płatności.
W Polsce istnieje limit płatności gotówkowych (15 tys. zł) ale dotyczy on tylko transakcji między przedsiębiorcami. Limit 15 tys. zł dotyczy wartości transakcji – bez względu na jej walutę. Wynika on z art. 19 Prawa przedsiębiorców, zgodnie z którym jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski.