Międzyregionalna Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” w Gdańsku informuje, że 16 listopada 2022 r., godz. 11.00 (środa) w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim (ul. Okopowa 21/27) zostanie odsłonięta tablica upamiętniająca strajk pracowników oświaty, służby zdrowia i kultury. To wydarzenie, 10 dni strajku, miało wymiar ogólnopolski. 17 listopada 1980 r. podpisano porozumienia z rządem kończące 10 dniowy strajk.

W dniu odsłonięcia tablicy odbędzie się także konferencja, w porządku obrad której planowana jest prezentacja publikacji:

• „Listopad ’80. Rzecz o strajku ludzi oświaty oraz służby zdrowia i kultury” (wydawca: Instytut Pamięci Narodowej, red. Jan Hlebowicz),
• „Niepokorni ludzie oświaty” (wydawca: Międzyregionalna Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, red. Wojciech Książek).

Informujemy, że uroczystościom tym patronują: Dariusz Drelich – wojewoda pomorski, Karol Nawrocki – prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Krzysztof Dośla – przewodniczący Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. Inicjatorem tego działania jest Międzyregionalna Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku.

To działanie ma na celu przypomnienie jednego ze znaczących dokonań z najnowszej historii Polski. Z drugiej ma na celu oddanie należnej czci wielu często bezimiennym bohaterom tamtych dni. Stąd też prośba o upowszechnienie tych informacji.

W imieniu Prezydium Sekcji,

Wojciech Książek, przewodniczący Międzyregionalnej Sekcji

Warto wiedzieć, że:

– Strajk odbywał się w następujących miejscach Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku: od  7 do 17 listopada 1980 r.: oświata – sala 920; służba zdrowia – Sala Herbowa; od 12 do 17 listopada: pracownicy kultury – Sala Kominkowa.

– Przewodniczącymi komitetów strajkowych byli: oświata – śp. Roman Lewtak, służba zdrowia – śp. Alina Pienkowska, kultura – śp. Szymon Pawlicki.

– Był to pierwszy i pokojowy strajk w urzędzie państwowym w okresie PRL (dramatycznie skończyły się protesty 19 marca 1981 r. w WRN w Bydgoszczy i 24 listopada 1981 r. w Wyższej Szkole Pożarnictwa w Warszawie).

– 16 listopada 1980 r. ojcowie Pallotyni (śp. o. Jerzy Błaszczak i o. Stefan Potoniec) odprawili Mszę Św. w UW. Było to pierwsze takie nabożeństwo w urzędzie państwowym w okresie PRL.

– 17 listopada 1980 roku nad ranem podpisane zostały porozumienia z przedstawicielami poszczególnych ministerstw (oświata – ok. godz. 5.00, następnie służba zdrowia i kultura).

– W strajku ludzi oświaty porozumienie z Ministerstwem Oświaty i Wychowania obejmowało 148 postulatów. Do najtrudniejszych do zaakceptowania przez ówczesne władze w trakcie strajku, i w późniejszych negocjacjach, należały:

• Podwojenie udziału oświaty w podziale dochodu narodowego.
• Weryfikacja programów i podręczników do nauczania historii i literatury.
• Zapewnienie większej autonomii nauczycielowi, radom pedagogicznym, szkole.
• Zmniejszenie obowiązkowego wymiaru godzin – nowelizacja Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela z 1972 roku (ustawę Karta nauczyciela uchwalono 26 stycznia 1982 r.).
• Zagwarantowanie, by średnie wynagrodzenie nauczycieli nie było niższe od średniego wynagrodzenia pracowników inżynieryjno-technicznych zatrudnionych w pozostałych działach gospodarki narodowej.

Część z postulatów to wciąż aktualne zadania.

– W publikacji „Niepokorni ludzie oświaty” wymienionych jest 132 pracowników oświaty – internowanych w stanie wojennym, 57 aresztowanych/ skazanych i ponad 100 negocjatorów ze strony „S” z Ministerstwem Oświaty i Wychowania z lat 1980-1981 i 1988-1989 r.

Opr. Wojciech Książek