List w tej sprawie, podpisany przez wszystkie europejskie federacje związków zawodowych, został przedłożony do Nicolasa Schmita, który w Komisji Europejskiej jest komisarzem do spraw miejsc pracy i praw socjalnych.

Poniżej publikujemy pełną treść tłumaczenia listu z 27 kwietnia 2020 z wezwaniem do uznania koronawirusa za chorobę zawodową (wyróżnienia w tekście pochodzą od redakcji).

Cała Europa zmaga się obecnie z różnymi postaciami zamknięcia z powodu koronawirusa, miliony pracowników nadal ciężko pracuje, aby utrzymać funkcjonowanie społeczeństwa. Będą oni pracować i narażać siebie i swoje gospodarstwa domowe na działanie tego śmiertelnego wirusa. Jednak zdecydowana większość z nich robi to bez (ograniczonego) bezpieczeństwa, wiedząc, że jeśli zakontraktować COVID-19 w wykonywaniu ich podstawowych prac, to będą chronieni. To jest głęboko niesprawiedliwe. Pracownicy potrzebują oficjalnego uznania COVID-19 za chorobę zawodową. Rządy muszą być zobowiązane do zgłaszania i rejestrowania przypadków zachorowań związanych z pracą. Należy ustanowić systemy odszkodowań, które obejmą ofiary choroby COVID-19 spowodowanej pracą i ich rodziny.

Z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci Pracowników, 28 kwietnia 2020 r., wzywamy Komisję, aby uczyniła wszystko, co w jej mocy, by chronić pracowników i zapewnić uznanie COVID-19 za chorobę zawodową.

W pierwszym rzędzie oznacza to zmianę zalecenia Komisji (2003/670/WE) dotyczącego europejskiego wykazu chorób zawodowych, tak aby włączyć do niego w szczególności COVID-19 jako mający zastosowanie do wszystkich pracowników, którzy są obecnie nieproporcjonalnie narażeni na zakażenie.

W swojej obecnej formie zalecenie nie obejmuje odpowiednio różnych grup pracowników narażonych na COVID-19 jako ryzyko zawodowe ze względu na jego pandemiczny wymiar.

Kodeks 407 załącznika I stanowi:

„Inne choroby zakaźne powodowane przez pracę w zakresie zapobiegania chorobom, opieki zdrowotnej, pomocy domowej i innych porównywalnych działań, w przypadku których udowodniono ryzyko zakażenia”.

W przypadku obecnej pandemii koronawirusa jest to całkowicie niewystarczające, ponieważ miliony pracowników są narażone na kontakt z różnymi zawodami (zob. załącznik).

Jak Państwu wiadomo, w przypadku kilku państw członkowskich przepisy zalecenia są automatycznie wiążące na szczeblu krajowym. Jednak nawet dla innych państw członkowskich zmiana ta byłaby wyraźnym wyrazem przywództwa ze strony UE, że pracownicy, którzy nadal narażają się na ryzyko, wykonując zasadniczą dla nas wszystkich pracę, muszą być szanowani i muszą być chronieni.

Na szczeblu krajowym rodzina europejskich związków zawodowych będzie również wspierać działania mające na celu zapewnienie ochrony wszystkim pracownikom poprzez zmianę ich systemów chorób zawodowych, tak aby zawierały one obalające domniemanie. Zapewniłoby to, że w przypadku gdy czyjeś zadanie zawodowe naraża ich na kontakt z koronawirusem, który jest wyższy niż w przypadku ogółu ludności, COVID-19 powinien zostać uznany i zrekompensowany jako choroba zawodowa. Włączenie obalającego domniemania w przypadku zakażeń COVID-19 będzie oznaczać, że narażenie na kontakt z koronawirusem powstało w wyniku pracy danej osoby.

Przegląd zalecenia będzie pierwszym krokiem w kierunku okazania pracownikom szacunku, na jaki zasługują. Zapewni im to sprawiedliwy dostęp do odszkodowań, jeśli będą mieli wystarczająco dużo szczęścia, by zakontraktować COVID-19. Pracownicy powinni być skoncentrowani na powrocie do zdrowia, nie martwiąc się o to, czy nie staną w obliczu finansowej ruiny z powodu zachorowania z powodu pracy.

Nowy kod właściwy dla COVID-19 lub rozszerzony o choroby pandemiczne powinien zostać wprowadzony do załącznika I do zalecenia. Jako orientacyjne wytyczne do niniejszego oświadczenia załączono wstępną listę zawodów, które powinny zostać uwzględnione w każdej takiej zmianie. Europejskie federacje związków zawodowych są gotowe do współpracy z Komisją w celu dalszego sformułowania tego wykazu, aby zapewnić ochronę wszystkich pracowników. Obejmie to również ustalenie rodzajów sytuacji zawodowych i zadań związanych z funkcjami zawodowymi, które prowadzą do narażenia na działanie koronawirusa.

W całej Europie w czasie kryzysu związanego z koronawirusem wyraźnie wykazano namacalne korzyści, jakie negocjacje zbiorowe przynoszą w życiu pracowników. W sektorach i przedsiębiorstwach z silnymi negocjacjami zbiorowymi uzgodniono z pracodawcami solidne środki mające na celu ochronę bezpieczeństwa pracowników, a także ich bezpieczeństwa ekonomicznego. Niestety, kryzys rzucił również światło na najciemniejsze zakątki naszych gospodarek, gdzie niepewne rozwiązania sprawiły, że wielu pracowników dryfuje. Szeroko rozpowszechnione rozwiązania w zakresie pracy o niepewnym charakterze przyspieszyły załamanie gospodarcze. Zdecydowanie zbyt łatwo stało się rozstać z pracownikami przy pierwszej aluzji do spadku popytu, zamiast próbować znaleźć rozwiązanie we współpracy z nimi i ich związkami zawodowymi. Jak podkreślono w zeszłym tygodniu w sztandarowym sprawozdaniu Eurofound w sprawie zmian na rynku pracy, nastąpił wzrost „złożonych” niestandardowych form zatrudnienia, takich jak bardzo marginalna praca w niepełnym wymiarze godzin, bardzo krótkie umowy tymczasowe, praca bez umowy i praca dorywcza.

Zbyt wielu pracowników zostało zmuszonych do pracy w czasie tego kryzysu i naraża swoje zdrowie, ponieważ nie mają oni dostępu do pełnych praw pracowniczych, ochrony socjalnej i reprezentacji. Należy o tym pamiętać w miarę wychodzenia z tego nagłego kryzysu i należy jednoznacznie wspierać bezpieczne zatrudnienie z solidnymi sektorowymi negocjacjami zbiorowymi.

W Międzynarodowym Dniu Pamięci Pracowników pamiętamy o milionach pracowników, którzy każdego roku umierają w wyniku śmiertelnych wypadków w miejscu pracy lub w wyniku narażenia na ich działanie. W tym roku, gdy świat ogarnia śmiertelna pandemia, konieczne jest, aby UE zrobiła to, co należy. Pracownicy umierają, by ratować życie. Oprócz naszych podziękowań, zasługują oni na nasze wsparcie.

COVID-19 musi zostać uznany i zrekompensowany jako choroba zawodowa.