Podczas zorganizowanego w miniony wtorek (21 kwietnia 2020) posiedzenia Europejska Konfederacja Związków Zawodowych przygotowała list do prezydentów Michela von der Leyena i Plenkovicia. Dokument jest związany z dzisiejszym (23 kwietnia) posiedzeniem Rady Europejskiej. Poniżej przedstawiamy jego treść.

Drodzy Prezydenci,

Europejska Konfederacja Związków Zawodowych, reprezentująca 45 milionów pracowników z całej Europy, chce zwrócić Państwa uwagę na bezprecedensową sytuację zagrożenia społecznego po wybuchu epidemii COVID-19. Ponad 40 milionów pracowników w Europie albo straciło pracę, albo jest tymczasowo bezrobotnych. Przewiduje się, że liczba ta wzrośnie do 60 milionów przed zakończeniem stanu wyjątkowego, a w wielu krajach nie obejmuje ona kategorii najbardziej dotkniętych, takich jak pracownicy niestandardowi, niepewni i nieposiadający dokumentów, nie wspominając o migrantach, pracownikach mobilnych i przygranicznych. Dlatego wzywamy Państwa, jako przywódców UE na posiedzeniu Rady w dniu 23 kwietnia 2020 r. do przyjęcia, bez zwłoki i warunków, środków nadzwyczajnych zaproponowanych przez Komisję Europejską i Eurogrupę: pracownicy, przedsiębiorstwa i służby publiczne nie mogą dłużej czekać.

Choć z zadowoleniem przyjmujemy przyjęte dotychczas środki UE, musimy podkreślić, że nie są one wystarczające, a w niektórych przypadkach są źle wdrażane. Ponadto środki UE zostały przyjęte bez żadnego zaangażowania partnerów społecznych.  Ta nadzwyczajna sytuacja dotyczy przede wszystkim pracowników i przedsiębiorstw dlatego niedopuszczalne jest, aby instytucje UE realizowały wszystkie swoje działania nawet bez konsultacji z partnerami społecznymi. Dialog społeczny, negocjacje zbiorowe, uczestnictwo pracowników oraz standardy bezpieczeństwa i higieny pracy odgrywają zasadniczą rolę w reakcji na kryzys. 

Dlatego wzywamy państwa do:

1. Pełnego zaangażowania partnerów społecznych na wszystkich szczeblach we wdrażanie środków nadzwyczajnych, ze szczególnym uwzględnieniem „SURE”.
2. Pełnego zaangażowania partnerów społecznych na wszystkich szczeblach w realizację „Komunikatu w sprawie europejskiego planu działania na rzecz zniesienia środków ograniczających rozprzestrzenianie się COVID-19”. Mapa drogowa musi być ponadto uzupełniona podejściem opartym na analizie zagrożeń, z właściwymi środkami zapobiegawczymi w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
3. Pełnego zaangażowania partnerów społecznych na wszystkich szczeblach w opracowywanie i wdrażanie strategii naprawy gospodarczej oraz związanych z nią funduszy i środków.
4. Zagwarantowania pełnego poszanowania praw pracowników i związków zawodowych, w tym Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, europejskiego filaru praw socjalnych, celów zrównoważonego rozwoju określonych w agendzie ONZ na 2030 r., konwencji MOP, europejskiej konwencji praw człowieka oraz Europejskiej karty społecznej Rady Europy.
   5.  Interweniowania w przypadkach tych państw członkowskich, które podważają te prawa i zasady, korzystając ze środków nadzwyczajnych.
   W szczególności, w odniesieniu do przyjęcia rozporządzenia ustanawiającego „SURE”, prosimy o zapewnienie:
5. aby czas trwania „SURE” wykraczał poza okres nadzwyczajny, w celu ochrony zatrudnienia również w fazie odbudowy.
6. aby zakres stosowania środka nadal koncentrował się na zatrudnieniu i nie został rozszerzony na środki związane ze zdrowiem.
7. aby wszystkie państwa członkowskie zapewniły niezbędne gwarancje umożliwiające bezzwłoczne uruchomienie „SURE”.
8. aby wszystkie państwa członkowskie pilnie wprowadziły skrócony czas pracy, rekompensatę dochodów lub podobne środki, oparte na powszechnym zasięgu, adekwatności i pełnym zaangażowaniu partnerów społecznych.

Na koniec wzywamy państwa do natychmiastowego rozpoczęcia prac nad jasnym, ambitnym i skoordynowanym unijnym planem naprawy gospodarczej, budującym zrównoważony, sprawiedliwy i integracyjny model gospodarczy. Potrzebny jest nam ogromny bodziec fiskalny, wsparty przez Unię Europejską zdolną do zmobilizowania zasobów i inwestycji, aby stawić czoła poważnemu ryzyku wystąpienia ogromnej recesji i bezrobocia po zakończeniu fazy nadzwyczajnej. Oznacza to, że należy zastanowić się, jak dalej rozszerzać i przedłużać środki nadzwyczajne oraz nadal zapewniać pełną elastyczność i zawieszenie paktu stabilności i wzrostu przez cały niezbędny czas.

Aby strategia naprawy gospodarczej była skuteczna, musi jej towarzyszyć szybkie porozumienie w sprawie nowych i ambitnych wieloletnich ram finansowych (WRF), w tym możliwość utworzenia specjalnego europejskiego funduszu naprawy gospodarczej. WRF powinny zostać zwiększone do 2 % europejskiego PKB, zgodnie z wymaganymi dążeniami.  Aby to osiągnąć, jedynym sposobem jest znaczne zwiększenie zasobów własnych UE za pomocą wspólnego instrumentu dłużnego gwarantowanego przez UE. Wzywamy Państwa do jak najszybszego porzucenia wszelkich podziałów i uzgodnienia takich środków i instrumentów. Stawką są demokracja, gospodarka i spójność społeczna Europy.  Musimy bronić i wzmacniać projekt europejski, budując zaufanie ludzi i pokazując, że UE jest w stanie ich chronić w tych bardzo trudnych czasach.