Dialog społeczny a dyrektywa o płacach minimalnych – sukces czy rozczarowanie?

– Skuteczność dialogu społecznego– sukces czy rozczarowanie? – to motto styczniowego  seminarium zorganizowanego przez NSZZ „Solidarność” we współpracy z EZA (Europejskie Centrum ds. Pracowniczych) w Warszawie.

Celem seminarium było przeprowadzenie międzynarodowej debaty poświęconej wdrażaniu Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Swoimi doświadczeniami podzielą się przedstawiciele takich państw jak Czechy, Bułgaria, Francja, Holandia, Litwa czy też Polska.

W pierwszej części spotkania wystąpili europejscy partnerzy społeczni Tea Jarc, sekretarz konfederacyjna EKZZ oraz Maxime Cerutti, dyrektor Departamentu Spraw Społecznych BusinessEurope. Swoją ocenę zaawansowania wdrażania Dyrektywy przedstawiła Komisja Europejska, której stanowisko przybliżył  Jose Antonio Garrido Otaola, reprezentujący Dyrekcję Generalną ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego KE.

Fot. Pixcbay

Przeprowadzono panele dyskusyjne dedykowane ocenie na ile wprowadzane czy też proponowane rozwiązania przysłużą się rzeczywistemu wzmocnieniu rokowań zbiorowych i rozwojowi prawa układowego.

Dyrektywa ustanawia ramy na poziomie UE dla następujących elementów:

  • adekwatność ustawowych płac minimalnych,
  • promowanie negocjacji zbiorowych w zakresie ustalania wynagrodzeń,
  • zwiększenie skutecznego dostępu pracowników do ochrony płacy minimalnej.

Dyrektywa nie robi:

  • ustalenia poziomu wynagrodzenia,
  • zobowiązanie państw członkowskich do wprowadzania ustawowej płacy minimalnej,
  • ingerencji w kompetencje krajowe i autonomię partnerów społecznych.

Kraje Europy Zachodniej, takie jak Francja i Holandia, to liderzy w podnoszeniu płacy minimalnej. W zakresie układów zbiorowych w przypadku obu krajów mamy bardzo wysoki poziom. W Holandii wskaźnik pokrycia przekracza 71 proc., a we Francji 90 proc.. Podstawą takiego faktu jest spojrzenie społeczne, a nie tylko ekonomiczne. Zupełnie inaczejsytuacja wygląda w krajach Europy Wschodniej.

W Polsce mamy jedynie ponad 13 proc. zawartych układów zbiorowych. Tendencja w naszym kraju jest spadkowa, czego przykładem jest sytuacja w PKP Cargo, gdzie Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy (ZUZP) został rozwiązany z 24 miesięcznym okresem wypowiedzenia. Podobną sytuację mamy w Poczcie Polskiej.  

Podsumowując pierwszy dzień, można zauważyć, że poszczególne kraje dochodzą do celu różnymi drogami. Zasadniczo w zależności od położenia geograficznego, podejście do zagadnienia jest oparte na innych podstawach, także historycznych.  

Dyrektywa przyjęta w 2022 roku, określała ramy dla krajowych działań, pozostawiając poszczególnym państwom swobodę w dostosowaniu jej zasad do specyfiki własnych rynków pracy.

Polska na tle krajów europejskich w obszarze płacy minimalnej – dla przykładu w roku 2015 płaca minimalna wynosiła 1750 zł brutto, a w br. 4666 zł brutto, co daje 53,7 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Natomiast minimalna stawka godzinowa to 30,50 zł brutto.  

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. jest krokiem w kierunku poprawy stosunków na rynku pracy, a wymóg współpracy partnerów społecznych może w istotny sposób zmienić polski rynek pracy.

Do 15 listopada 2024 r. kraje członkowskie Unii Europejskiej zobowiązały się do implementacji do porządku krajowego, przepisów Dyrektywy. W Polsce Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pomimo upływu terminu nadal nie wdrożyło wspomnianej Dyrektywy do porządku prawnego.

– Liczę na to, że w sprawie Dyrektywy o adekwatnym wynagrodzeniu minimalnym cała wieloletnia praca związków zawodowych nie pójdzie w niwecz. My, jako „Solidarność”, na pewno nie zgadzamy się na to, żeby kraje Europy Środkowo Wschodniej były źródłem taniej siły roboczej – podsumował Bartłomiej Mickiewicz, zastępca przewodniczącego KK NSZZ „Solidarność”. 

[dkpdf-button]
Strona korzysta
z plików Cookies.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Dowiedz się więcej