Czas na rozliczenie z fiskusem: ulgi, odliczenie, zwolnienia w 2024 roku
Jak co roku, do 30 kwietnia musimy rozliczyć się z urzędem skarbowym. Podatek dochodowy za miniony 2024 rok podatnicy rozliczą według stawki 12 proc. oraz stawki 32 proc. (od nadwyżki dochodu ponad kwotę 120 tys. zł). Wypełniając PIT 2024, warto zwrócić uwagę na przysługujące ulgi podatkowe, dzięki którym możemy zmniejszyć nasz podatek za 2024 rok.

Podatnicy jak co roku mogą liczyć na rozliczenie PIT przez resort finansów za pomocą e-PIT.
Od 15 lutego 2025 r. w usłudze Twój e-PIT na podatników będą czekać zeznania podatkowe za 2024 rok, wypełnione na podstawie danych, które posiada KAS. W zeznaniach przygotowanych w usłudze uwzględnione są m.in. informacje od płatników, w tym również zwolnienia z PIT dla osób do 26 roku życia, dla rodzin 4+, dla pracujących seniorów, dla osób powracających z zagranicy, odliczenia z tytułu składek członkowskich na rzecz związków zawodowych.
Żeby zobaczyć przygotowane przez urząd skarbowy rozliczenie swojej deklaracji, należy zalogować się poprzez profil zaufany, e-dowód albo bankowość elektroniczną. Innym sposobem jest logowanie się swoimi danymi podatkowymi (PESEL lub NIP) oraz podanie kwoty przychodów za poprzedni okres rozliczeniowy.
We wszystkich formularzach udostępnionych w usłudze Twój e-PIT podatnicy znajdą dane, do których dostęp ma Krajowa Administracja Skarbowa. W przypadku rozliczeń na przykład „etatowców” oznacza to, że w wielu wypadkach wystarczy samo przejrzenie PIT i ewentualne zmiany wynikające na przykład z narodzin dziecka i uzyskania w związku z tym ulgi czy chęci zmiany organizacji pożytku publicznego, której chcemy przekazać 1,5 procent podatku.
Podatnik zobowiązany do rocznego rozliczenia na formularzach PIT-37 i PIT-38 może odrzucić przygotowane zeznanie w usłudze Twój e-PIT i złożyć je samodzielnie. Jeśli tego nie zrobi, zostanie ono automatycznie zaakceptowane z upływem ustawowego terminu na złożenie rocznego rozliczenia. W przypadku przedsiębiorców jest inaczej. Muszą oni uzupełnić część informacji, których KAS nie posiada, a następnie zaakceptować i wysłać elektronicznie zeznanie w usłudze Twój e-PIT
Klasycznymi corocznymi ulgami odliczanymi co roku od dochodu są:
Ulga dla niepełnosprawnych
Jej zadaniem jest częściowe choćby zrekompensowanie osobom niepełnosprawnym dodatkowych wydatków, które ponoszą w związku ze swoimi dolegliwościami.
Dla osób niepełnosprawnych przewidziano trzy ulgi: ulgę na sprzęt rehabilitacyjny w kwocie do odliczenia faktycznie poniesionych wydatków, ulgę na leki dla osób, którym lekarz zalecił stałe ich przyjmowanie oraz ulgę na samochód.
Z ulgi korzystać mogą zarówno osoby niepełnosprawne, jak i osoby, na których utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne, na przykład współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo.
Ulga rehabilitacyjna 2024 a limit
- Ulga rehabilitacyjna za 2024 rok to ulga podatkowa do odliczenia przez:
- osoby niepełnosprawne lub
- osoby mające na utrzymaniu osoby niepełnosprawne (współmałżonka, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, teściów, pasierbów, rodziców, rodzeństwo, ojczyma, macochę, zięciów, synowe), gdy dochód osoby niepełnosprawnej nie przekroczył 21 371,52 zł.
Ponadto osoba niepełnosprawna powinna posiadać:
- orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające (powiatowe i wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności) do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub
- decyzję ZUS przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną albo
- orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia.
Jaką kwotę można odliczyć?
W przypadku wydatków:
- nielimitowanych – podatnik może odliczyć kwotę faktycznie poniesioną (wraz z ewentualnym podatkiem VAT),
- limitowanych „górną” granicą kwotową – podatnik może odliczyć kwotę faktycznie poniesioną, nie więcej niż określony w przepisach limit,
- poniesionych na zakup leków – podatnik może odliczyć różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 zł. Oznacza to, że jeśli leki kosztowały np. 230 zł, to odliczeniu podlega kwota 130 zł.
Do wydatków limitowanych należą:
- opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa – odliczenie przysługuje w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł;
- używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia – odliczeniu z tego tytułu podlega kwota w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł.
Ważne! Każdy z małżonków będący osobą niepełnosprawną ma swój własny limit odliczenia do kwoty 2280 zł.
Osoba niepełnosprawna lub posiadająca na utrzymaniu taką osobę niepełnosprawną, jeśli chciałaby skorzystać z ulgi na zakup lekarstw musi spełnić (oprócz ogólnych warunków uprawniających do skorzystania z ulg rehabilitacyjnych) następujące warunki:
- ponieść w danym miesiącu wydatki na zakup leków powyżej 100 złotych,
- posiadać dokument potwierdzający poniesienie wydatku (fakturę),
- posiadać pisemne zlecenie, wydane przez właściwego lekarza specjalistę, o konieczności stosowania zleconych leków.
Ważne! Sam paragon nie jest dowodem poniesienia wydatku przez daną osobę.
Ulga termomodernizacyjna
To wydatkiponiesione na termomodernizację domu jednorodzinnego w wysokości maksymalnie 53 000 zł na jednego podatnika. Ulga ta obejmuje osoby, które dokonały modernizacji lokalu mieszkalnego albo swojego domu. Oznacza to, że gdy dana nieruchomość ma dwóch współwłaścicieli, to każdemu z nich z osobna przysługują 53 000 zł do odliczenia – zatem razem 106 000 zł. Termomodernizacja to pojęcie, które może np. określać wymianę pieca węglowego na gazowy lub pompę ciepła. Może też być to wymiana okien na bardziej nowoczesne i energooszczędne albo instalacja fotowoltaiczna na dachu domu produkująca własną energię elektryczną. Ważne jest, aby każdy taki wydatek został udokumentowany odpowiednią fakturą i dowodem zapłaty.
Wydatki na przedsięwzięcie termomodernizacyjne, które nie znalazły pokrycia w dochodzie za dany rok podatkowy, w którym je poniesiono, można odliczyć w kolejnych latach, nie dłużej niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.
Jeśli w okresie trzech lat nie zostanie zrealizowane przedsięwzięcie termomodernizacyjne (licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek), ulga będzie podlegać zwrotowi.
Odliczenie wpłat na IKZE
Osoby fizyczne, zgodnie z odrębnymi przepisami, mają możliwość gromadzenia środków pieniężnych (inwestowania ich) w ramach indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego (IKZE).
Wpłaty na IKZE dokonane przez podatnika w trakcie roku podatkowego do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego podlegają odliczeniu od dochodu. Wpłaty na IKZE podlegają limitowaniu. Limit ten nie jest określony w ustawie podatkowej, lecz wynika z odrębnych regulacji. W 2024 roku wynosił 9388,80 zł lub 14 083,20 zł (dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą).
Przy założeniu uiszczenia maksymalnej możliwej wpłaty ulga w PIT wyniesie:
- 1127 zł – stawka PIT 12 proc.,
- 3004 zł – stawka PIT 32 proc.
Ulga prorodzinna (na dzieci)
Podatnik ma prawo skorzystać z ulgi podatkowej na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym przez co najmniej jeden dzień:
- wykonywał władzę rodzicielską,
- pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
- sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji. W przypadku braku porozumienia między rodzicami:
- jeżeli zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonujecie władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub
- gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak wasze miejsce zamieszkania – kwotę tę odliczacie w częściach równych,
- w pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100 proc. stosuje ta osoba, u której dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
Wysokość odliczenia za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego wynosi:
- 92,67 zł, czyli 1112,04 zł rocznie na pierwsze dziecko,
- 92,67 zł, czyli 1112,04 zł rocznie na drugie dziecko,
- 166,67 zł, czyli 2000,04 zł rocznie na trzecie dziecko,
- 225 zł, czyli 2700 zł rocznie na czwarte i każde kolejne dziecko.
Podatnikowi wychowującemu jedno dziecko odliczenie przysługuje, jeżeli dochody podatnika:
- pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym łącznie kwoty 112 000 zł (sumuje się dochody podatnika i jego małżonka),
- niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko, do którego ma zastosowanie kwota dochodu w wysokości 112 000 zł.
Rodzice i opiekunowie dzieci, u których podatek wyliczony od ich wynagrodzeń jest zbyt niski, by odliczyć całą ulgę podatkową na dzieci, mają możliwość złożenia wniosku o zwrot tej niewykorzystanej kwoty ulgi prorodzinnej. Kwota zwrotu nie może przekroczyć jednak kwoty składek na ubezpieczenia społeczne oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne podlegających odliczeniu w zeznaniu PIT rodziców.
Z ulgi nie możesz natomiast skorzystać, jeżeli uzyskujesz wyłącznie dochody:
- opodatkowane 19-procentowym podatkiem liniowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej bądź działów specjalnych produkcji rolnej,
- opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ryczałtem ewidencjonowanym, kartą podatkową).
Polski Ład wprowadził kilka nowych ulg podatkowych.
Ulga dla pracujących seniorów
Seniorzy, którzy mimo nabycia uprawnień do emerytury czasowo zrezygnowali z jej pobierania i pozostali aktywni zawodowo, mogą korzystać z PIT-0 dla seniora. Takie osoby nie zapłacą podatku od przychodów z pracy na etacie, zleceniu lub działalności gospodarczej oraz zasiłków macierzyńskich – do kwoty 85 528 zł rocznie. Dodatkowo pracujący seniorzy, niepobierający emerytury i rozliczający się według skali podatkowej, zapłacą podatek dopiero po przekroczeniu 115 528 zł zarobków (30 tys. zł kwoty wolnej + 85 528 zł ulgi). Ulga obowiązuje od 1 stycznia 2022 r.
Z ulgi mogą skorzystać kobiety powyżej 60 roku życia oraz mężczyźni powyżej 65 roku życia. Warunkiem jest nieotrzymywanie emerytury lub renty rodzinnej bądź świadczeń równorzędnych.
Ulga 4+ dla rodzin wielodzietnych
Są nią objęte przychody osiągnięte przez podatnika, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej. Limit ulgi dla rodzin 4+ wynosi 85 528 zł w skali roku podatkowego. Jest łączny dla wszystkich umów objętych tą ulgą. Aby skorzystać z ulgi, podatnik musi pilnować, aby nie przekroczyć tego limitu.
Odliczenia wpłat na rzecz związków zawodowych
Od kilku lat (także w 2024 roku) związkowcy mogą skorzystać z ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Można odliczyć od dochodu przed opodatkowaniem kwotę faktycznie zapłaconych w rozliczanym roku podatkowym składek członkowskich na rzecz związków zawodowych – aktualnie nie więcej niż 840 zł. Jeżeli składkę związkową potrąca z wynagrodzenia pracodawca, to informację o potrąceniu zamieszcza w PIT-11. W innej sytuacji trzeba posiadać dowód wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego.
Stan prawny na 10.03.2025 r.
radca prawny Maria Szwajkiewicz