Rada Północnoatlantycka podjęła 26 czerwca br. decyzję o wyborze byłego premiera Holandii Marka Ruttego (lat 57) na stanowisko Sekretarza Generalnego NATO. Zastąpi on na tym stanowisku Norwega Jensa Stoltenberga. Zatwierdzenie nominacji – na szczycie NATO w lipcu br.

Były szef rządu Holandii obejmie funkcję 1 października br., gdy wygaśnie kadencja Jensa Stoltenberga, sekretarza na czele Sojuszu od 1 października 2014 r. Wybór oficjalny Ruttego na następcę Jensa Stoltenberga w fotelu Sekretarza generalnego NATO spodziewany jest na szczycie Paktu w Waszyngtonie w lipcu br. – po tym, jak z ubiegania się o objęcie tej funkcji w Sojuszu Północnoatlantyckim zrezygnował prezydent Rumunii.

Jako szef rządu Rutte od 2010 r. do 2024 ignorował NATO-wski standard wydatków na obronę 2 proc. PKB. Jako szef rządu popierał on też projekt gazociągu Nord Stream. Holandia należy do państw-założycieli Paktu Północnoatlantyckiego, czyli od 1949 r. Na czele NATO stało dotychczas trzech przedstawicieli NIderlandów: Dirk Stikker (1961-64), Joseph Luns (1971-84) oraz Jaap de Hoop Scheffer (2004-09).

Mark Rutte, mimo ustąpienia nadal pozostaje premierem rządu tymczasowego/technicznego (ang. demissionary gabinet). Obecnie Holandia przekazała Ukrainie sprzęt wojskowy, w tym m.in. samoloty wielozadaniowe F-16. Podczas lutowej konferencji bezpieczeństwa w Monachium Rutte przekonywał, że należy inwestować w obronność, w tym w przemysł zbrojeniowy.

Sekretarz generalny NATO odpowiada za kierowanie procesem konsultacji i podejmowania decyzji w Sojuszu oraz zapewnianie, że postanowienia te są wdrażane. Jest wybierany przez rządy państw członkowskich na okres czterech lat, który może zostać przedłużony za zgodą wszystkich krajów NATO. Przewodniczy on Radzie Północnoatlantyckiej i wyższym komitetom decyzyjnym, jak Grupa Planowania Nuklearnego, Rada NATO-Ukraina, Rada NATO-Rosja i Rada Partnerstwa Euroatlantyckiego.