14 kwietnia 1935 roku w Pińczowie (Ziemia Świętokrzyska) urodził się Andrzej Gwiazda, jeden z założycieli Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, w sierpniu 1980 roku członek Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, współautor 21 Postulatów Sierpniowych i współzałożyciel NSZZ „Solidarność”, działacz „poza układem”.

90 lat to w dziejach naszego Narodu niemal cała epoka, pełna zawirowań, zmian, dramatów i dni chwały. Trzeba było w niej znaleźć swój azymut. Jak nauczał nas święty Jan Paweł II – Każdy znajduje w życiu jakieś swoje „Westerplatte”. Jakiś wymiar zadań, które musi podjąć i wypełnić. Jakąś słuszną sprawę, o którą nie można nie walczyć. Jakiś obowiązek, powinność, od której nie można się uchylić. Nie można „zdezerterować”. Wreszcie – jakiś porządek prawd i wartości, które trzeba „utrzymać” i „obronić” dla siebie i dla innych. Te słowa Wielkiego Polaka niech wolno mi będzie zadedykować Panu. Bywa nam dane – nie często – odnaleźć odpowiedź na nurtujące nas pytanie z Wielkiego Piątku:  „Cóż to jest Prawda?”. A pańska droga do jej poznania wiodła od zsyłki, od kołchozu w Kazachstanie. Przez lata upominał się Pan o Prawdę i o prawa człowieka. Najpierw o prawo do wykształcenia – niepewny dla władz PRL życiorys tego nie ułatwił. Wnet wybrał Pan kolejne wyzwanie – góry wysokie i Klub Wysokogórski, bo „największa rzecz, swego strachu mur obalić”. Ta odwaga ujawniła się w 1968 roku, podczas strajków studenckich, w udziale w dramacie 1970 na Wybrzeżu i w 1976 roku, gdy napisał Pan, wspólnie z żoną, list do Sejmu PRL, broniąc członków Komitetu Obrony Robotników.  29 kwietnia 1978 roku zainicjował Pan działalność Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Na Kremlu rządził wtedy Leonid Breżniew…

– takie m.in. słowa przekazał jubilatowi Krzysztof Dośla, przewodniczący ZRG NSZZ „S” składając w imieniu członków i sympatyków NSZZ „Solidarność” podziękowania za zasługi w działalności na rzecz NSZZ „Solidarność”.   

Andrzej Gwiazda wrócił z Kazachstanu w 1946 roku. W 1966 r. skończył kierunek elektroniki na Politechnice Gdańskiej i do 1973 r. pracował jako asystent w Instytucie Cybernetyki Politechniki Gdańskiej, a od 1973 do 1981 r. jako inżynier w Zakładach Okrętowych Urządzeń Elektrycznych i Automatyki Elmor.

W marcu 1968 roku i w grudniu 1970 r. brał udział w wiecach i demonstracjach ulicznych. 2 listopada 1976 roku, wraz z żoną Joanną Dudą-Gwiazdą, wysłał list do Sejmu PRL z wyrazami poparcia dla Komitetu Obrony Robotników. Od 1977 roku współpracował z Biurem Interwencyjnym KSS KOR oraz z redakcją „Robotnika”.

29 kwietnia 1978 r. ogłosił deklarację Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Współredagował, wydawane od sierpnia 1978 roku, drugoobiegowe pismo „Robotnik Wybrzeża”.  Był wielokrotnie zatrzymywany w areszcie na 48 godzin, przesłuchiwany. Służba Bezpieczeństwa rozpracowywała i inwigilowała go od 1977 do 1990 r.   16 sierpnia 1980 roku był inicjatorem strajku w Elmorze, członkiem Prezydium Międzyzakładowej Komisji Strajkowej w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Współtworzył listę 21 postulatów oraz negocjował porozumienia sierpniowe, których sam nie podpisał, uznawszy za nazbyt duże ustępstwa.

13 grudnia 1981 r., został internowany i umieszczony w ośrodku odosobnienia w Strzebielinku. Oskarżony o „próbę obalenia ustroju siłą”, umieszczony m.in. w areszcie śledczym na Białołęce, wyszedł na wolność w 1985 roku. W latach 1986–1989 należał do liderów Grupy Roboczej Komisji Krajowej „Solidarności”, która sprzeciwiała się rozmowom z władzami PRL. Nie brał udziału w negocjacjach tzw. Okrągłego Stołu.