17 stycznia 2000 r. dobiegło kresu ziemskie życie ks. Hilarego Jastaka, duchownego zaangażowanego w dzieje Gdyni od lat 40 XX wieku, przez dramat Grudnia ’70, w czasie Sierpnia ’80 i stanu wojennego, kapelana Armii Krajowej i „Solidarności”, niekoronowanego „Króla Kaszubów”, Honorowego Obywatela Gdyni, pierwszego proboszcza i budowniczego świątyni pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Ksiądz Hilary Jastak w lutym 1946 r., w wieku 32 lat, został mianowany dyrektorem Okręgu „Caritas” w Gdyni w strukturze Związku Diecezjalnego „Caritas” diecezji chełmińskiej. Duchowny współpracował m.in. z Czerwonym Krzyżem i Dobroczynną Misją Kwakrów. Gdyński „Caritas” organizował m.in. warsztaty dla najbiedniejszej ludności Wybrzeża przy pomocy Rady Polonii Amerykańskiej. Dla dzieci i młodzieży od maja 1946 r. do lipca 1947 r. wydał 2,5 tys. posiłków. Powstały przedszkola, placówki opiekuńcze i sierocińce.

Przypomnijmy, że wysiedlony z Kościerzyny 7 czerwca 1941 r. w Warszawie został wyświęcony przez arcybiskupa Stanisława Galla. Następnie został skierowany kolejno do Lubani nad Pilicą, do Józefowa i do Kamieńczyka nad Bugiem. W 1943 ks. Jastak został skierowany do Goszczyna koło Grójca, służył duchową pomocą VI Ośrodkowi Armii Krajowej, uczył na tajnych kompletach.  

1 stycznia 1946 r. mianowano go dyrektorem gdyńskiego oddziału Caritas i od tego czasu na stałe związał swoje życie z Gdynią. Zajął się organizowaniem dystrybucji darów z UNRRa, od Polonii i Czerwonego Krzyża. Zorganizował kuchnie ludowe, dożywianie dzieci w przedszkolach. Założył szwalnie, uruchomił punkt rozdziału leków, zorganizował sierociniec.  

Jednak kurs władz wobec Kościoła zaostrzał się i nastąpiły represje. W siedzibie Okręgu „Caritas” w Gdyni została przeprowadzona rewizja. Ksiądz Jastak informował kurię biskupią w Pelplinie, że do biura weszła: „nieznana Komisja Społeczna Państwowa (…) i legitymując się załączonym skierowaniem do Wydziału Polit. Społ. Województwa Gdańskiego dokonuje rewizji ksiąg, akt „Caritasu”. Naczelnik wydziału społeczno-politycznego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, zarządził opieczętowanie lokali i magazynów „Caritas”.   

Biskup Kazimierz Józef Kowalski, pod presją władz, odwołał księdza z Caritas, jednocześnie 1 stycznia 1949 r. mianując kapłana proboszczem gdyńskiej parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa.

17 grudnia 1970, w „Czarny czwartek” ksiądz prałat odprawił mszę św. w intencji zamordowanych na ulicach Gdyni. Zorganizował pomoc poszkodowanym i potrzebującym. W kościele NSPJ powstała Kaplica Portowców, Stoczniowców i Ludzi Morza upamiętniająca wydarzenia Grudnia ’70.  

W Sierpniu 1980 roku ks. Hilary Jastak przybył do gdyńskich stoczniowców, aby podnieść ich na duchu i utwierdzić w przekonaniu, że walczą za słuszną sprawę. Ks. Jastak jako pierwszy odprawił mszę świętą w socjalistycznym zakładzie pracy w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni 17 sierpnia 1980 r. Ołtarz otoczyli szczelnie robotnicy w stoczniowych drelichach. Homilia wygłoszona przez księdza Jastaka i on sam nadały strajkowi rangę walki o wolność i godność.   

W stanie wojennym ksiądz Jastak podtrzymywał ducha „Solidarności”. Na terenie swojej parafii zorganizował centrum pomocy dla aresztowanych i internowanych oraz dla ich rodzin.

Msza św. w 25 rocznicę śmierci w intencji ks. prałata Hilarego Jastaka w piątek, 17 stycznia br. będzie sprawowana o godz. 16.30. w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni (ul. Armii Krajowej 46).  

NSZZ „Solidarność” pamięta o niezłomnym kapłanie. Tego dnia zapłoną znicze na grobie ks. Hilarego Jastaka w podcieniu gdyńskiej świątyni oraz przy jego pomniku u zbiegu ulic Władysława IV i Stefana Batorego.